Qua nắm bắt tình hình, đánh giá tính chất, mức độ khiếu nại, tố cáo việc xây dựng mô hình điểm tập trung vào các nội dung chính: Tham mưu cho UBND xã thành lập Ban Chỉ đạo; tổ chức tập huấn, phổ biến kiến thức pháp luật cho đội ngũ cán bộ chính quyền, cán bộ Hội, các đoàn thể và hội viên, nông dân; vận động nông dân tham gia chấp hành pháp luật, xây dựng và triển khai quy chế phối hợp thực hiện và giám sát việc thực hiện Pháp lệnh dân chủ ở cơ sở giữa UBND và Hội Nông dân xã; xây dựng và duy trì hoạt động Câu lạc bộ “Nông dân với pháp luật”, hoà giải và tham gia giải quyết khiếu nại, tố cáo của nông dân… nhằm giải quyết những vướng mắc, mâu thuẫn của nông dân địa phương, rút kinh nghiệm nhân rộng mô hình.

 Mười năm qua, các cấp Hội đã xây dựng được 1.228 mô hình điểm, trong đó Trung ương Hội phối hợp Hội Nông dân các tỉnh xây dựng được 326 mô hình, Hội nông dân các tỉnh và các huyện, thị xây dựng được 902 mô hình. Các đơn vị làm tốt là Hà Giang, Lào Cai, Hà Nội, Vĩnh Phúc, Bắc Giang, Hải Dương, Quảng Ngãi, Khánh Hoà, Đắk Lăc. Lâm Đồng, Long An… Qua việc xây dựng mô hình điểm, vai trò, uy tín của Hội được nâng cao, cán bộ Hội tích luỹ được nhiều kiến thức, kinh nghiệm nhất là trong vận động nông dân và quan hệ phối hợp với các cấp chính quyền, các ngành chức năng… thể hiện được chính kiến bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của hội viên, nông dân.

Ngoài ra, các cấp Hội còn tích cực tham gia giải quyết khiếu nại, tố cáo phức tạp, kéo dài của nông dân.  Điển hình như xã An Cư, huyện Tịnh Biên, tỉnh An Giang là nơi tranh chấp đất đai của đồng bào Khơ mer rất phức tạp, kéo dài nhiều năm, có lúc hàng trăm người lên thành phố HCM khiếu kiện, Hội Nông dân phối hợp cùng chính quyền kiên trì tập trung nghiên cứu nguyên nhân; kiên trì vận động, thuyết phục, giải quyết gần 800 đơn thư, hoặc xã An Hoà Tây, huyện Ba Tri tỉnh Bến Tre nhiều hộ nông dân đòi lại ruộng đất trước đây đưa vào tập đoàn… đến nay tình hình cơ bản ổn định.

Việc thu hồi 4ha đất của 30 hộ nông dân Xã Long Xuyên (Bình Giang, Hải Dương) để mở rộng đường giao thông, xảy ra khiếu kiện, Hội Nông dân xác minh việc đền bù sai, đã kiến nghị UBND huyện giải quyết, tình hình trở lại ổn định. Những vụ việc nổi cộm như vụ Tiên Lãng (Hải Phòng), Văn Giang (Hưng Yên), vụ khiếu kiện đông người đối với Nhà máy mỳ Krông Pa, nhà máy Thuỷ điện An Khê Ka Nák (Gia Lai)… Ban Chỉ đạo 26 Trung ương Hội đều nghiên cứu và có ý kiến để bảo vệ quyền lợi chính đáng của nông dân.

Xã Mỹ Đức (Hà Tiên, Kiên Giang) thu hồi 86ha xây dựng cửa khẩu quốc tế Hà Tiên (Việt Nam- Campuchia) tình hình khiếu kiện phức tạp, Hội đã tham gia giải quyết hơn 100 đơn khiếu kiện của nông dân, đến nay chỉ còn 6 đơn đang tiếp tục giải quyết. Xã điểm Thanh Luông, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên là xã đông đồng bào người dân tộc có hàng chục ki lô mét đường biên giới với nước bạn Lào, là điểm nóng về buôn bán ma tuý, qua xây dựng, chỉ đạo điểm, nhiều tệ nạn làm ảnh hưởng đến tình hình an ninh, trật tự xã hội đã giảm.

Các cấp Hội còn tham gia với các ngành chức năng vận động, thuyết phục nhiều vụ khiếu kiện đông người tại những điểm nóng, như vụ nông dân của huyện Xuân Lộc, Đồng Nai khiếu nại bồi thường thiệt hại khi thu hồi đất làm trường bắn quốc gia, quy hoạch đường song hành Quốc lộ 1A xã Xuân Hiệp có tới 674 đơn khiếu nại, qua phân loại đơn thư kết hợp vận động đã có 589 đơn được nông dân rút lại đơn, còn 85 đơn đã được cơ quan chức năng và Hội Nông dân phối hợp giải quyết.

Trong 10 năm, Hội Nông dân các cấp đã tham gia cùng các cấp chính quyền, ngành Thanh tra tiếp 350.111 lượt hội viên, nông dân, giải quyết 302.350 vụ việc khiếu nại, tố cáo của nông dân. Các cấp Hội trực tiếp giải quyết 96.560 đơn thư thuộc thẩm quyền của Hội.

Ngoài việc tham gia với các cấp chính quyền, các ngành tiếp dân và giải quyết đơn thư, các cấp Hội còn bố trí lịch tiếp cán bộ, hội viên, nông dân ngay tại trụ sở cơ quan để trao đổi, đối thoại và giải thích những vướng mắc của nông dân . Những vụ việc thuộc thẩm quyền của Hội thì chủ động yêu cầu đơn vị, cá nhân có liên quan giải quyết ngay, nếu không thuộc thẩm quyền thì tư vấn, giải thích và hướng dẫn để người khiếu nại đến đúng nơi giải quyết theo quy định của pháp luật.

Mai Thùy