Quyết định kháng nghị tái thẩm số 1/2012 của Chánh án TAND tối cao do Phó Chánh án Nguyễn Sơn ký  ngày 10/2 vừa qua đã chỉ ra một loạt sai phạm trong công tác xét xử của 2 cấp tòa tại huyện Tiên Lãng và thành phố Hải Phòng về việc giải quyết vụ kiện hành chính của ông Đoàn Văn Vươn với quyết định thu hồi đất của chính quyền huyện.

Trước đó năm 1993, gia đình ông Đoàn Văn Vươn được UBND huyện Tiên Lãng giao sử dụng 21 ha đất bãi bồi để nuôi trồng thủy sản, thời hạn 14 năm. Năm 1997, ông Vươn được giao bổ sung 19,3 ha cũng với thời hạn này nhưng tính từ 1993. Từ năm 2005, huyện Tiên Lãng đã tiến hành thủ tục thu hồi toàn bộ 40,3 ha đất đã giao cho ông Vươn.

Sau khi bị Chủ tịch UBND huyện Tiên Lãng bác bỏ khiếu nại, ông Vươn đã khởi kiện ra TAND huyện nhưng bản án sơ thẩm vẫn giữ nguyên quyết định thu hồi đất. Không đồng tình, ông Vươn làm đơn kháng cáo lên TAND TP Hải Phòng. Sau khi có cuộc làm việc, thỏa thuận giữa đại diện UBND huyện và ông Vươn (có sự chứng kiến của thẩm phán TAND Hải Phòng), ông Vươn đã rút đơn kháng cáo và TAND Hải Phòng đã ra quyết định đình chỉ xét xử phúc thẩm vụ án hành chính này. 

Phó Chủ tịch Hội NDVN Nguyễn Duy Lượng trong chuyến đi khảo sát tình hình và tiếp xúc với gia đình ông Vươn

Tuy nhiên, sau đó, UBND huyện đã tiếp tục tiến hành thu hồi, cưỡng chế đất của gia đình ông Vươn dẫn đến vụ nổ súng ngày 5/1.

Theo Quyết định kháng nghị của Chánh án TAND tối cao, sau khi hai cấp xét xử của Hải Phòng có bản án sơ thẩm và quyết định đình chỉ xét xử phúc thẩm, các bên đương sự không có đơn yêu cầu xem xét lại vụ án theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm. Tuy nhiên khi dư luận lên tiếng về vụ cưỡng chế gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, TAND Tối cao đã rút hồ sơ vụ án lên nghiên cứu, xem xét theo quy định của pháp luật tố tụng.

Theo TAND tối cao, trong quá trình giải quyết vụ án, tòa cấp sơ thẩm chưa xem xét đầy đủ quy định của pháp luật và tham khảo ý kiến của các cơ quan chuyên môn về lĩnh vực quản lý đất đai để kết luận về tính hợp pháp của quyết định hành chính bị khiếu kiện. Để làm rõ việc UBND huyện Tiên Lãng ban hành quyết định thu hồi 19,3 ha đất của gia đình ông Vươn có đúng hay không thì phải xem xét việc giao đất của cơ quan này có đúng quy định của pháp luật đất đai không.

Từ việc chỉ ra nhiều sai phạm chồng chất của các cấp tòa như vậy, Chánh án TAND tối cao đã quyết định kháng nghị, đề nghị Tòa Hành chính TAND Tối cao tái thẩm vụ án hành chính của ông Đoàn Văn Vươn kiện UBND huyện Tiên Lãng, Hải Phòng theo hướng tuyên hủy bản án hành chính sơ thẩm của TAND huyện Tiên Lãng và quyết định đình chỉ xét xử phúc thẩm của TAND TP Hải Phòng, để giải quyết lại từ đầu vụ kiện.

Thế Anh