Là tỉnh có dân số 3,8 triệu người với 7 dân tộc, 464.057 hội viên nông dân chiếm 76% số hộ nông nghiệp trong toàn tỉnh. Trong những năm qua, đời sống nông dân được cải thiện, bộ mặt nông thôn đổi mới theo hướng đô thị hóa, nhiều khu công nghiệp hình thành phát triển. Từ đó, nảy sinh nhiều vấn đề khiếu kiện: giải phóng mặt bằng, giá cả đền bù, tranh chấp đất đai, giải quyết việc làm cho nông dân mất đất…ảnh hưởng lớn đến tình hình an ninh trật tự xã hội địa phương.
Trước tình hình đó, Hội Nông dân tỉnh Thanh Hóa đã tiến hành khảo sát nắm bắt tình hình thực hiện Chỉ thị 26/TTg ở một số cơ sở thuộc 27 huyện, thị, thành trong tỉnh. Từ đó, thống nhất chọn 10 xã điểm ở 10 huyện đại diện cho các vùng, miền trong tỉnh để xây dựng điểm thực hiện Chỉ thị 26, xây dựng các câu lạc bộ nông dân với pháp luật: xã Đông Lĩnh (huyện Đông Sơn), xã Đồng Tiến (huyện Triệu Sơn), xã Xuân Trường (huyện Thọ Xuân), xã Định Bình (huyện Yên Định), xã Ngọc Phụng (huyện Thường Xuân), xã Xuân Khang (huyện Như Thanh), xã Hải An (huyện Tĩnh Gia), xã Nga Yên (huyện Nga Sơn), xã Quảng Hương (TP Thanh Hoá), phường Bắc Sơn (TX Bỉm Sơn). Hội Nông dân tỉnh đã tổ chức hội nghị quán triệt các văn bản chỉ đạo của TƯ Hội, Tỉnh Hội về xây dựng điểm 26, thành lập câu lạc bộ nông dân với PL cho các đ/c Chủ tịch HND huyện, Chủ tịch HND 10 xã điểm và lãnh đạo ban, ngành chức năng. Đồng thời, mở hội nghị tập huấn nghiệp vụ thực hiện Chỉ thị 26, hướng dẫn điều tra khảo sát nhận thức pháp luật của nông dân cho đội ngũ cán bộ chỉ đạo của huyện và 10 xã điểm.
Ban chỉ đạo 26 của 10 xã điểm được thành lập, có từ 9 – 11 thành viên do đ/c Chủ tịch UBND xã làm trưởng ban, đ/c Chủ tịch HND xã là phó ban trực, các thành viên khác cơ cấu các ban, ngành, đoàn thể có liên quan. Ban chỉ đạo 26 của các xã xây dựng kế hoạch tổ chức thực hiện, tiến hành điều tra khảo sát nhận thức pháp luật và nhu cầu tìm hiểu pháp luật của nông dân tại 2.000 hộ/12.000 hộ (200 hộ/1 xã) ở 98 thôn, bản thuộc 10 xã. Kết quả khảo sát mức độ nhận thức PL của nông dân: Luật dân sự có 1.403 người biết đạt 70,65%; Luật đất đai là 1.574 người đạt 78,7%; Luật hôn nhân gia đình là 1.591 người đạt 79,55%; Luật khiếu nại tố cáo là 1.249 người đạt 62,6%; chế độ chính sách là 1.454 người đạt 72%. Tổng hợp mức độ hiểu biết pháp luật của 2.000 hộ khảo sát đạt được: mức độ hiểu từ 80-100% nội dung Luật có 400 người chiếm 20%; mức độ hiểu từ 50-80% nội dung Luật có 600 người chiếm 30%; mức độ hiểu từ 30-50% nội dung Luật có 650 người chiếm 35%; mức độ hiểu dưới 30% nội dung Luật có 1.000 người chiếm 15%. Từ kết quả khảo sát nhận thức pháp luật và thực trạng chấp hành pháp luật của nông dân tại địa phương, đoàn điều tra cũng xác định được nhu cầu tìm hiểu và học tập pháp luật của 2.000 hộ được khảo sát như sau: Về Luật dân sự có 1.708 người đạt 83%; Luật đất đai có 1.800 người đạt 90%; Luật hôn nhân gia đình có 1.486 người chiếm 72%; Luật khiếu nại tố cáo có 1.400 người chiếm 70%; Luật hình sự có 1.334 người chiếm 66,7%; chế độ chính sách có 1.857 người chiếm 92,85%. Trên cơ sở kết quả khảo sát, Ban chỉ đạo 26 ở từng xã điểm có kế hoạch tổ chức tập huấn, tuyên truyền pháp luật cho nông dân theo đúng nhu cầu, nguyện vọng để giải quyết được những băn khoăn, vướng mắc của người dân.
Đáp ứng nhu cầu tìm hiểu pháp luật của nông dân, tại 10 xã điểm các câu lạc bộ nông dân với pháp luật được thành lập, xây dựng Quy chế hoạt động, đi vào sinh hoạt có nề nếp, hiệu quả, là nơi để cán bộ, hội viên, nông dân giao lưu, trao đổi kiến thức pháp luật, chia sẻ những vướng mắc và được giải đáp kịp thời. HND tỉnh đã quyết định tổ chức hội thi tìm hiểu pháp luật lồng ghép với hội thi kiến thức Nhà nông trong toàn tỉnh. Ban chỉ đạo, Ban Tổ chức hội thi được thành lập gồm các ban, ngành, đoàn thể có liên quan. Ban chỉ đạo xây dựng kế hoạch, thể lệ hội thi, hoàn chỉnh 288 câu hỏi, đáp án, trong đó có 170 câu về kiến thức PL. Bên cạnh đó, đã in ấn gần 800 cuốn sách PL trang bị cho 27 huyện, thị, thành và 628 cơ sở Hội để triển khai cho nông dân học tập đăng ký tham gia thi tuyển từ cơ sở đến huyện, tỉnh. Cuộc thi đã thu hút đông đảo hội viên, nông dân tham gia học tập và đem lại hiệu quả tuyên truyền cao.
Việc mở rộng xây dựng 10 mô hình điểm thực hiện Chỉ thị 26 tại Thanh Hoá đã đạt được những kết quả bước đầu tích cực, góp phần nâng cao nhận thức và ý thức chấp hành PL của cán bộ, hội viên, nông dân, khiếu kiện sai, khiếu kiện đông người, vượt cấp đã giảm đi rõ rệt, từ đó tình hình an ninh chính trị, trật tự xã hội địa phương được ổn định.
Quang Anh