Nhằm nâng cao nhận thức pháp luật cho cán bộ, hội viên, nông dân ở địa phương từ năm 2002 đến cuối năm 2007, các cấp Hội tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã mở 274 lớp tập huấn về kiến thức pháp luật cho 11.366 lượt cán bộ, hội viên, nông dân tham gia. Bên cạnh đó Hội cũng phối hợp với Trung tâm trợ giúp pháp lý tư vấn pháp luật trực tiếp cho 5.314 lượt người; tiếp nhận 9.231 đơn thư khiếu kiện, tranh chấp về đất đai...,trong đó đã hòa giải thành công tại cơ sở là 7.676 vụ việc, phối hợp cùng các ngành chức năng giải quyết 6.521 vụ việc, chuyển cấp trên 2.697 vụ việc. 

Cấp tỉnh tham gia trong 3 năm gần đây từ 2005-2007 là 517 vụ, còn lại các vụ việc được giải quyết ở cấp huyện và cơ sở. Một số đơn vị làm tốt công tác khiếu nại, tố cáo tại địa phương như: huyện Tân Thành, Châu Đức, Xuyên Mộc, thị xã Bà Rịa. Bằng các nguồn kinh phí của TW và địa phương, tỉnh Hội đã xây dựng 45 tủ sách pháp luật tại các xã điểm thực hiện Chỉ thị 26 của Thủ tướng Chính phủ, xây dựng 38 câu lạc bộ Nông dân tìm hiểu và tuyên truyền pháp luật trên địa bàn... 

Theo kinh nghiệm, mọi khiếu nại phải được giải quyết căn cứ theo qui định của pháp luật với những cách thức và biện pháp giải quyết thích hợp. Vì vậy trong giảI quyết khiếu nại cần phải được tiến hành đầy đủ các bước theo đúng qui trình đó là hòa giải ở cơ sở; tổ chức đối thoại trực tiếp với người khiếu nại, từ đó nắm bắt được nội dung khiếu nại của từng cá nhân để có sự vận dụng pháp luật giải quyết cho chính xác, thấu tình đạt lý.

Muốn vậy thì ngay từ khi có vụ việc phát sinh khiếu nại thì các cơ quan chức năng phải phối hợp với chính quyền và các tổ chức đoàn thể ở địa phương tiến hành tiếp xúc với từng cá nhân và yêu cầu, hướng dẫn họ thực hiện việc khiếu nại của mình theo qui định của pháp luật để thụ lý. Từ đó tránh và loại trừ được vai trò cầm đầu của người dại diện (mà nhiều khi đó là đối tượng chỉ lợi dụng để kích động và làm tiền bà con nông dân kém hiểu biết pháp luật) làm giảm nhiệt của đám đông. Khi đơn khiếu nại được tiếp nhận, được giải thích thì người dân sẽ yên tâm chờ đợi được giải quyết và họ sẽ không có lý do gì để đấu tranh cho quyền lợi của người khác. Nhưng đồng thời các cơ quan chức năng cũng phải nhanh chóng xác minh giải quyết vướng mắc, tránh tình trạng kéo dài để kẻ xấu lợi dụng kích động.

Việc giải quyết các nội dung khiếu nại của người dân phải được tiến hành và đảm bảo tính thống nhất trong việc vận dụng các chủ trương, chính sách, pháp luật; không nên vận dụng để giải quyết một vài trường hợp cá biệt gây bất bình trong dân và làm phát sinh khiếu nại đối với những trường hợp đã được giải quyết trước đó. Một số vụ khi có sự tham gia tìm hiểu và đóng góp ý kiến của tổ chức Hội đã giúp giải toả được thắc mắc của dân, cũng từ đây quyền lợi hợp pháp của nông dân được bảo vệ.

Những vụ giải quyết thỏa đáng, đúng chính sách pháp luật các đoàn thể chính trị xã hội đóng vai trò hết sức quan trọng đặc biệt là Hội Nông dân. Cần phải củng cố, nâng cao trình độ hiểu biết về pháp luật, bản lĩnh chính trị cho đội ngũ cán bộ để có thể tham gia đối thoại trực tiếp với những người 

Theo qui định của pháp luật (luật khiếu nại, tố cáo; Luật Đất đai 2003) thì trước khi giải quyết khiếu nại lần đầu phải tổ chức đối thoại trực tiếp với người khiếu nại để thu thập thêm thông tin và những tình tiết mới, từ đó có hướng xem xét đơn. Việc đối thoại trực tiếp, công khai là việc nên làm để đảm bảo cho người dân được trình bày những vấn đề liên quan mà khi xác minh có thể chưa nắm hết, đồng thời đây cũng thể hiện tính dân chủ của pháp luật của chế độ, cũng chính từ việc đối thoại mà cán bộ Hội mới hiểu và nắm bắt được nội dung của sự việc cặn kẽ hơn để từ đó có những chính kiến trong giải quyết (vì thường khi đi họp cán bộ Hội mới có báo cáo của cơ quan chức năng nên không thể nghiên cứu kịp)

Để làm tốt vai trò, cán bộ Hội cần phải nâng cao trình độ về pháp luật, trình độ nhận thức về xã hội, có bản lĩnh chính trị vững vàng. Đặc biệt là TW Hội phải tạo điều kiện tổ chức tập huấn cho cán bộ về kinh phí, con người để có thể tham gia giải quyết khiếu nại, tố cáo của nông dân trong thời gian tới đạt hiệu quả hơn. 

 
Mai Ly