Từ năm 2009 đến 2012, Ban Chỉ đạo Tiểu đề án 3 TW Hội đã lựa chọn thí điểm xây dựng 07 mô hình về “Vận động nông dân chấp hành pháp luật về sản xuất các sản phẩm nông nghiệp sạch” và “Vận động nông dân chấp hành pháp luật về bảo vệ nguồn lợi thủy sản” làm cơ sở đánh giá và rút ra các giải pháp để triển khai tốt hơn trong những năm tiếp theo.
Mô hình vận động nông dân chấp hành pháp luật là một trong những nội dung trọng tâm thực hiện Tiểu Đề án “Huy động sự tham gia của nông dân trong công tác tuyên truyền, vận động nông dân chấp hành pháp luật ở nông thôn” (Tiểu Đề án 3) được phê duyệt tại Quyết định số 554 ngày 04/5/2009 của Thủ tướng Chính phủ về Đề án “Tuyên truyền phổ biến pháp luật cho người dân nông thôn và đồng bào dân tộc thiểu số từ năm 2009 đến năm 2012”.
Nội dung xây dựng mô hình điểm căn cứ vào hai lĩnh vực pháp luật chủ yếu là vận động sản xuất, chế biến nông sản, nông nghiệp sạch và vận động chấp hành pháp luật về bảo vệ nguồn lợi thủy sản. Dựa vào đó, Ban Chỉ đạo Tiểu đề án 3 TW Hội đã lựa chọn thí điểm xây dựng mô hình tại những địa bàn có thế mạnh về phát triển nông nghiệp (trồng lương thực, thực phẩm) và thế mạnh về khai thác, nuôi trồng thủy, hải sản.
Trên cơ sở Kế hoạch được Ban Chỉ đạo Tiểu Đề án 3 Trung ương Hội phê duyệt, giao Trung tâm Tư vấn pháp luật nông dân thực hiện. Từ năm 2009, Trung tâm đã phối hợp với Hội Nông dân các tỉnh, thành phố Hà Nội, Vĩnh Phúc, Hà Nam, Nam Định, Hưng Yên, xây dựng 05 mô hình điểm về tư vấn pháp luật, phát động phong trào chấp hành pháp luật tại địa phương “vận động nông dân chấp hành pháp luật về sản xuất các sản phẩm nông nghiệp sạch” tại Yên Nghĩa (Hà Nội), Gia Khánh (Vĩnh Phúc), Thanh Tân (Hà Nam), Liên Bảo (Nam Định) và Nghĩa Trụ (Hưng Yên).
Phối hợp Nghệ An và Quảng Nam xây dựng 02 mô hình về “vận động nông dân chấp hành pháp luật về bảo vệ nguồn lợi thủy sản” tại Phúc Thọ (Nghệ An) và Bình Hải (Quảng Nam).
Các mô hình được xây dựng và duy trì từ năm 2009 đến nay, thành lập Ban Chỉ đạo ở xã và kế hoạch chi tiết xây dựng mô hình, tập trung vào các nội dung, hoạt động chủ yếu như: Xây dựng và tổ chức ký quy chế phối hợp giữa Hội Nông dân với Ủy ban nhân dân xã, các ban, ngành, đoàn thể “Vận động nông dân chấp hành pháp luật về sản xuất các sản phẩm nông nghiệp sạch”/ “Vận động nông dân chấp hành pháp luật về bảo vệ nguồn lợi thủy sản”.
Thành lập câu lạc bộ vận động nông dân chấp hành pháp luật từ 40 đến 50 thành viên do Chủ tịch Hội Nông dân xã làm chủ nhiệm, cơ cấu một số thành viên các ban, ngành, đoàn thể của xã tham gia. Xây dựng quy chế hoạt động câu lạc bộ, tổ chức tập huấn cho thành viên Câu lạc bộ nghiệp vụ, kỹ năng quản lý, điều hành Câu lạc bộ (xã Thanh Tân 9/9 chi hội có Câu lạc bộ với 975 thành viên, Cộng tác viên).
Ban chỉ đạo phối hợp với chính quyền và tổ chức đoàn thể địa phương tổ chức cho hội viên, nông dân trong xã ký cam kết chấp hành pháp luật về sản xuất các sản phẩm nông nghiệp sạch, không gây ô nhiễm môi trường, thực hiện các biện pháp xử lý chất thải theo quy định (xã Thanh Tân có 950 hộ tham gia (đạt 100%), xã Liên Bảo có 260 hộ).
Tổ chức cho các hộ ngư dân tiêu biểu ký cam kết thực hiện khai thác, đánh bắt, nuôi trồng thủy sản đúng quy định của pháp luật.
Quá trình xây dựng các mô hình điểm “Vận động nông dân chấp hành pháp luật về bảo vệ nguồn lợi thủy sản” và “Vận động nông dân chấp hành pháp luật về sản xuất các sản phẩm nông nghiệp sạch” là những nội dung mới, do đó đội ngũ cán bộ Hội các cấp, đặc biệt là cấp cơ sở có nơi bước đầu còn lúng túng trong việc triển khai, thwucj hiện. Tuy nhiên được sự quan tâm của Cấp Ủy, chính quyền địa phương và Hội Nông dân cấp trên, đến nay, các mô hình đã đi vào hoạt động thường xuyên, hiệu quả, chất lượng tuyên truyền, vận động pháp luật đã dần đổi mới theo hướng chuyên sâu, tuyên truyền theo chuyên đề phù hợp với nguyện vọng của nông dân, hướng tới mục tiêu nhân rộng mô hình trong những năm tới.
Phương Linh